Chaos wordt structuur

Wat voor de een de normaalste zaak van de wereld is, is voor de ander heel vreemd. Ieder mens op deze aardbol heeft zijn eigen paradigma’s. Wat voor de een chaos is, is voor de ander structuur. Wat voor de een structuur is, is voor de ander chaos. We doen er verstandig aan om de paradigma’s van de ander niet te veroordelen. Makkelijker gezegd dan gedaan uiteraard! Bewust omgaan met verschillen helpt met het objectief kijken naar verschillen, waardoor ‘goed’- of ‘fout’-labels vervagen. Zo zou je zelfs nieuwe inzichten kunnen krijgen door te kijken door de ‘bril’ van een ander.

Zo liep ik tegen een grappig inzicht aan op een zakenreis in China. Wij Hollanders lopen soms te fitten op alle regeltjes hier. Dat alles te overgeorganiseerd zou zijn. Maar hoe zou het zijn als we zouden leven zonder al die regeltjes? Daar kwam ik achter in China. Ik heb deze ervaring direct opgeschreven. Hij is te leuk om als herinnering te laten vervagen:

Vanmorgen vroeg in de ochtend ben ik opgehaald door een business partner en haar chauffeur (wat achteraf haar man blijkt te zijn). We hebben niet veel tijd, omdat ik over een paar uur mijn vlucht moet halen. De reis naar haar fabriek duurt ongeveer 2 uur. Prima, want dan kunnen we in de auto mooi vergaderen. Lekker efficiënt. Één uur in een fabriek verblijven om hem te ‘scannen’ en te zien hoe goed de fabriek draait, de veiligheid te controleren en nagaan of er geen kinderen werken is meer dan voldoende. Dan kunnen we daarna vervolgens weer vertrekken naar het vliegveld, wat ook weer één uur rijden is. Krappe planning, maar met een beetje geluk gaan we dat geregeld krijgen. Ik wil eigenlijk voorkomen dat we ruim in de tijd zitten. Ik ben echt helemaal klaar met de zware lunches hier.

Je wordt echt helemaal volgepropt met voedsel. Het is kennelijk een ‘eer’ dat een zakenpartner uit Nederland langskomt, dus dat moet gevierd worden met drank en eten. De drank sla ik over, dat is makkelijk. Doe je dit niet dan ben je echt de hele dag door dronken. Het eten is wat lastiger om af te slaan; er wordt van je verwacht dat je mee-eet. En als je volgens je Chinese relatie niet genoeg eet, wordt je net zo lang gepusht totdat je nog wat neemt. Je wordt nauwlettend in de gaten gehouden. “You are a big guy, impossible that you are full,” krijg ik dan een keer of 5 achterelkaar te horen, terwijl ze mijn bakje volscheppen met eten. In China zijn alle etentjes zogenaamde ‘sharing diners’. De hele tafel wordt dan volgebouwd met schalen eten. Een keer of 2 Cantonees eten is best prima. Maar dag in dag uit in de ochtend, middag en avond? Dan krijg je er wel genoeg van op een gegeven moment. Shenzhen is een internationale luchthaven, daar is vast wel iets westers te eten. De lunch vermijden door krap te plannen dus…

Enfin, we stappen in de auto en ik begin de conversatie met de partner. We hebben eerst small talk, zoals het hoort in China. Ik zit achterin met haar en krijg al gauw door dat ik bij deze chauffeur mijn gordel om moet doen. Ook wijs ik haar hier op; uit gewoonte denk ik. We rijden de stad uit en dat gaat op zich prima. Ik weet niet of je ervaring hebt met het verkeer in China, maar dat is wel even wat anders dan in het strakke Nederland. Hieronder de basisregels van autorijden in China:

Chinezen rijden met de hand op de claxon. Hier hebben ze een bijzondere relatie mee in het verkeer! Het is meer een soort van gevoel dan iets rationeels, zoals bij ons. Ze kijken niet in de achteruitkijkspiegel of in de zijspiegels. Die kunnen ze hier net zo goed niet meenemen in de autoproducties. Kunnen ze flink wat geld mee besparen. Ze gebruiken de richtingaanwijzer niet (soms als het donker is wel overigens).

Dat is natuurlijk logischer voor hen, want dan kunnen ze het goed zien. In plaats van dit alles, gebruiken ze de claxon. Ze toeteren om alles, maar dan ook echt ALLES. Ik word er helemaal gestoord van (al helemaal als je een hotel in het midden van een stad geboekt hebt, maar dat even ter zijde). Als ze op de snelweg van baan willen wisselen kijken ze een halve milliseconde naar links of er geen auto direct naast hen rijd en dan trekken ze het stuur ineens naar links. Hetzelfde geldt voor naar rechts natuurlijk. Als er dan een auto aankomt van achteren, dan gaat die weer vol op de claxon om aan te geven dat hij voor hem uit moet kijken als hij naar van baan wisselt. Echt CRAZY en soms angstaanjagend.

Tijdens het autorijden (of tijdens wat dan ook) gorgelen, rochelen, boeren ze hardop en spugen ze echt overal. Overal waar je komt doen ze dit. Dit is het grote cultuurverschil met ons Hollanders. Wij houden alles binnen, de Chinees gooit het eruit. Mensen boeren in de supermarkt, taxi, lift, ontbijtruimte, aan de balie van het hotel, op de gang van het hotel (zo hard dat ik het op mijn kamer kan horen), op het toilet, in het vliegtuig… Tja, overal dus. Echt bijzonder, in Europa zou je dit nog niet in je hoofd halen.

Wat helemaal bijzonder is, voor een georganiseerd Europeaan, is het rijbanensysteem hier. Wij hebben een keurig systeem zoals; binnen de lijnen van de rijbaan blijven, links inhalen, afstand houden, niet plots op de rem trappen op de snelweg, etc. Gewoon de basisregels zoals wij ze aangeleerd krijgen tijdens de rijlessen. Hier hebben ze dus GEEN systeem (wat dan ook weer een systeem is)! Gewoon GAS EROP, hand op de claxon en elk stukje asfalt 100% benutten. In de praktijk wil dit dus zeggen dat er op een tweebaansweg makkelijk 3 tot 4 auto’s langs elkaar kunnen rijden en dan nog maar niet te spreken over de drie- tot vierbaanswegen; dat is helemaal complete WAANZIN voor mij als georganiseerde Europeaan.

Rechts inhalen met hoge snelheid, toeterend uiteraard, om te voorkomen dat je over het hoofd wordt gezien. Met 120 km per uur je auto tussen 2 andere auto’s gooien om RECHTS een vrachtwagen in te halen die 60 rijdt op de LINKERBAAN! Het kan allemaal hier. Wat ik overigens wel heel netjes vind is dat men zich houdt aan de snelheidslimiet en aan de alcoholwetgeving. IEDEREEN houdt zich hier aan de snelheidslimieten. Je wordt namelijk de gevangenis ingegooid als je te hard rijd. Logisch dus en lekker Chinees; wat een mooie cultuur. Ook het alcoholbeleid in het verkeer is zacht uitgedrukt duidelijk en effectief. Je moet 6 maanden de gevangenis is als je dronken gepakt wordt, je rijbewijs wordt ingenomen en je krijgt een hoge geldboete. Twee jaar geleden is dit pas ingegaan. “Voor die tijd was alles geoorloofd en was er geen wet- en regelgeving,” vertelde een zakenpartner. Toen de regering op een gegeven moment doorkreeg dat er tijdens het Chinese Nieuwjaar toch wel heel veel doden vielen door verkeersongelukken waarbij alcohol in het spel was, hebben ze deze regel ingevoerd. Veel Chinezen (niet allemaal uiteraard)zijn zware drinkers en ze drinken behoorlijk wat sterke drank. Bier is voor zwakkelingen. Typisch Chinees is hun ‘white wine’. Dit drankje ben ik regelmatig tegengekomen. Dit is een destillaat met 40-55% alcohol. Dit drankje drinken ze alsof het bier is. Hier gebeuren grappige dingen aan de dinertafel.

Wat ik trouwens erg slim vind is dat hier een hele nieuwe business uit is ontstaan. In de grote steden kun je chauffeurs inhuren die met de trein naar de locatie komen waar je zit te drinken. Ze brengen je vervolgens weer naar huis met je eigen auto. Geniaal! Zo kun je toch drinken en rijden zonder ergens rekening mee te houden.

Wat ik helemaal typisch vond, was dat de regering in Shanghai een voorbeeld heeft gemaakt van een Rockstar. Deze is bij het intreden van de nieuwe alcoholwet met alcohol gepakt. Ze hebben hem direct in de gevangenis gegooid en het heel breed uitgemeten in de media, aldus een Chinese business partner. Slim, effectief en erg Chinees. Maar goed, terug naar de autorit met de leverancier.

De heenreis schuiven we op de achterbank van links naar rechts en van voor naar achter. Niet te zuinig ook. Ik heb werkelijk nog nooit zo een hoekig rijdende chauffeur getroffen. Hij zit echt de hele tijd aan het stuur te trekken. Om de seconde ongeveer. Links, rechts, links, links, rechts, rechts echt crazy! Ik probeer het te negeren, want we hebben immers weinig tijd en moeten effectief met onze tijd om gaan. Er is een hoop te bespreken dus ik blijf focus houden op het gesprek. Soms kijk ik uit gewoonte naar voren. Ik zie dat we recht op een file afrijden. De chauffeur rijdt een kilometertje of 120 per uur. Ik ga ervan uit dat hij het ook ziet, dus ik leg mijn focus weer op het gesprek met de partner.

Nog geen 5 seconden later gaat hij VOL op de rem (Lees: van 120 naar 0 in 3 seconden). Al mijn spullen worden naar voren gelanceerd en de spullen van de leverancier ook. Ik vlieg tegen de stoel voor mij aan en schrik me helemaal kapot. Hij gaat vol op de claxon (lees; een seconde of 20 onafgebroken) en zit te schelden op de chauffeur voor ons. De partner verontschuldigd zich aan mij. “De auto voor ons stopte ineens,” zegt ze. Dit was de reden (Hahahahahahaha). Ik had de file van achterin al aan zien komen. Het grappige is dat dit gedrag ook vertoond wordt bij het produceren van producten; korte termijn visie. Ze kijken doorgaans te weinig naar de lange termijn en kiezen voor korte-termijn-winsten. Niet allemaal uiteraard. Ik heb ook hele goede ervaringen, waarbij mensen wel naar de lange termijn kijken. Maar ik kom het 7 van de 10 keer tegen in gesprekken. Dat bleek ook weer tijdens deze afspraak.

Ook de auto achter ons maakt dezelfde inschattingsfout. De auto klapt echt op een haar na achterop ons. Wij schieten tussen 2 auto’s door naar voren. Als die 2 auto’s niet zo ver uit elkaar hadden gestaan, waren we echt goed het haasje geweest. Dan was het een harde crash geweest.

Ik zit daar achterin met een hartslag van 190 en heb echt even 10 minuten nodig gehad om bij te komen. Man man man, dat ging echt net goed. De rest van de rit kijk ik gefocust mee of hij geen gekke capriolen uithaalt. Einde van het gesprek met de leverancier dus. Jammer maar helaas. Ik blijf liever leven.

De terugweg was helemaal chaos. De beste man gaat van de rechterbaan, naar de invoegstrook en dan ineens 4 banen helemaal naar links (met één ruk aan het stuur). Met 60! Op de snelweg! Als hij op de linkerbaan is aangekomen begint hij met optrekken en gas geven. Alle auto’s achter ons vol op de claxon en de rem, het rook komt van de banden af. De chauffeur kijkt niet eens, echt niet! Wat een mafkees. Weer goed in de gaten houden dus. Uiteindelijk hebben we er 3 uur over gedaan. Het was eigenlijk een rit van één uur.

Maar de chauffeur heeft 2 uur RONDJES gereden rond het vliegveld van Shenzhen. Dat vliegveld is echt héél groot. Hij kreeg het niet voor elkaar om de juiste afslag te pakken. Ik heb me er op een gegeven moment mee bemoeid, want hij gaf telkens zijn navigatie, het verkeer of de onduidelijke wegbewijzering de schuld. Wat een verhaal! Ik heb me echt nog nooit zo onveilig gevoeld in een auto. De leverancier bleef overigens heel rustig en liet het allemaal gebeuren. Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen en heb ik op tijd mijn vlucht kunnen halen; gelukkig! Totale chaos voor een Europeaan, maar de normaalste zaak van de wereld voor een Chinees!

Als ik gedurende deze reis vast zou blijven houden aan mijn eigen paradigma’s, dan zou ik geen prettige reis hebben gehad. Ik zou dan continu aan het vergelijken zijn en overal ‘goed’- en ‘fout’-labels op plakken. Dan had ik niet opengestaan voor al het moois wat er op mijn pad is gekomen. Natuurlijk hebben we allemaal de neiging om direct verschillen te veroordelen. Geloof me, het was een behoorlijke uitdaging om dit NIET te doen. Dit is de aard van het beestje. Maar als je je hier bewust van wordt, je openstelt voor verschillen en andere invalshoeken, dan ervaar je de mooiste avonturen die je anders nooit zou hebben ervaren. Ware rijkdom als je het mij vraagt. Zo gaat het in ons dagelijks leven en ons werk ook. Let maar eens op hoe vaak je onbewust of bewust ‘goed’- of ‘fout’-labels plakt! We zijn benieuwd naar jouw ervaringen. Zou je die met ons hieronder willen delen?

Groet Bram