Binnenkort wordt er weer een nieuwe Amerikaanse president gekozen. Wat me elke keer weer opvalt, is op welke manier zij proberen die positie te veroveren. In plaats van te pleiten voor hun eigen programma, zijn Trump en Clinton veel meer bezig om het programma van de ander af te kraken. Sterker nog, zij vallen elkaar zelfs persoonlijk aan! Die agressieve houding zet zich voort in hun eigen achterban die eveneens ruziënd over elkaar heenvalt. Beide kandidaten hebben daardoor een verdeelde achterban. Nu zijn de Amerikanen best wel wat gewend, maar deze keer gaat het hen ook te ver. Ze willen eigenlijk liever kiezen uit andere kandidaten maar zitten gevangen in hun eigen kiessysteem. Zo komt er dadelijk een president die nauwelijks draagvlak heeft.
Wat kunnen we hiervan leren?
- Vecht je tégen of vóór iets?
Beide kandidaten bestrijden elkaar in plaats van te strijden voor hun eigen programma. Je kunt jezelf verhogen door te proberen beter te zijn dan de ander door jouw sterke punten te benutten met goede intenties. Dan ben je als iemand die in een stad probeert het grootste gebouw te bouwen, ongeacht wat de anderen doen. Maar als je probeert beter te zijn dan een ander door de ander te bestrijden, dan ben je als iemand die in een stad probeert het grootste gebouw te zijn door alle andere gebouwen met de grond gelijk te maken.
Een ander bestrijden op z’n programma en/of persoon is als een oorlog. Het vergt heel veel negatieve energie en roept het slechtste in je op. Hoe fijn is je leven als je er vooral op gericht bent een ander te beschadigen en te bestrijden? Hoeveel meer positieve energie zou het geven als je voor je eigen programma vecht en de voordelen van jouw aanpak aanprijst? Hoe zou je leven er dan uit kunnen zien?
In bedrijven kom ik deze houding ook veel tegen. Er zijn managers die alle aandacht richten op hun eigen aanpak, medestanders te verzamelen en in een positieve flow te zijn. Zelfverzekerd gaan zij hun gang, zij hebben een goede reputatie en zijn zelf energieker, gezonder en gelukkiger. Dat stralen deze mensen ook uit. Er zijn ook managers die vooral bezig zijn hun eigen positie en belangen te beschermen. Zij streven op een ongezonde manier naar meer macht en geld en zullen alles en iedereen die dat kan bedreigen proberen te bestrijden. Zij hebben een slechte reputatie, zijn minder gezond en gelukkig.
- Oorzaak en gevolg
De met elkaar strijdende potentiële wereldleiders groeien in hun agressie. Wat betekent zo’n houding als een dergelijk persoon nu eenmaal aan de macht is? Gaat die dan plotseling streven voor vrede of harmonie? Wat zal het gevolg zijn?
Het gevolg van wat managers in bedrijven aanrichten met hun agressieve houding is bekend. Hun voorbeeld wordt beslist nagevolgd. Dat kan ook niet anders als jij jezelf bij dergelijk management wil handhaven. Het is dan eten of gegeten worden. Een bekend spreekwoord luidt: ‘een vis stinkt het eerst aan de kop’. Ofwel; het ‘verdeel en heers management’ begint in de top en plant zich daaronder als een gezwel in de hele organisatie door. Je kan het spreekwoord ook omdraaien: ‘aan de staart herken je de kop’. Geef me een half uurtje met je personeel en ik weet al hoe de manager is, zonder hem/haar gezien of gesproken te hebben.
Het gevolg van dergelijk management zie je vaak ook in hun privélevens. Het kán niet anders dan dat hun negatieve houding z’n weerslag heeft op hun privé leven. Zo krijgt men thuis alle frustraties van dergelijke managers over zich heen gestort. Vervolgens ontstaan er ruzies met de levenspartner en kinderen. Vaak leidend tot vechtscheiding enz. Wantrouwen, ruzie en bedrog heerst en ook het gezin loopt het gevaar daarin mee te gaan om zich te kunnen handhaven. Bovendien: ’waar je mee omgaat, wordt je mee besmet’. Het gezin vecht tegen elkaar in plaats van voor elkaar.
- Gevangene in je eigen systeem
De Amerikanen zijn het zelf ook een beetje zat. Zijn vinden beide kandidaten niet geschikt. Maar ja, hun kiessysteem is nou eenmaal zo. Moet je je toch eens voorstellen; dat je moet kiezen en eigenlijk geen van twee aan de macht wilt!
In de oudheid bestond er een wereldmacht van ‘Meden en Perzen’. De stichters daarvan waren overeengekomen dat een eenmaal door de koning geaccordeerde wet nooit meer verandert mocht worden. Op zich was dat een prima uitgangspunt, omdat in die tijd de koningen die elkaar opvolgden niet altijd even capabel waren. De koning moest zich aan z’n eigen wet houden en die van z’n voorgangers. Prachtig bedacht om de willekeur van niet capabele koningen te stabiliseren. Aan de andere kant leidde dat ook weleens tot onoplosbare situaties. Ook hun wereldmacht kwam ten einde.
In bedrijven kunnen we hiervan leren. Laten we niet altijd strak van de regels uitgaan. Regels zijn leidend en geven structuur. Toch zou er altijd ruimte moeten zijn voor uitzonderingen. Het systeem moet geen dwangbuis worden waardoor je geen kant meer op kan. Sterker nog, waardoor je bewust een kant op gedwongen wordt, die niemand wil maar tóch doet ‘omdat dat nu eenmaal de regels zijn’.
In deze mand zie je kreeften, net gevangen vanuit de vissersboot aan de kade. Er zit geen deksel op. Ondanks dat kreeften heel goed kunnen klimmen. Weet je waarom? Omdat áls eentje het al zou proberen, de anderen hem mee naar beneden zouden trekken. Hun scharen worden vaak vastgebonden omdat ze anders elkaar ook nog aanvallen. Dat vinden we treurig en misschien zelfs stom. Maar wat doen we zelf…?
We kunnen zoveel leren van fouten van anderen en geschiedenis. Vanuit ego kan men desondanks bewust dezelfde fouten maken. Men denkt dan vaak het tóch beter te weten dan hun voorgangers en willen hun gelijk tegen beter weten in bewijzen. Of men zegt dat de fouten ‘vroeger’ waren en het tegenwoordig andere tijden zijn waardoor het nu wél kan. Ach, sommige dingen zullen nooit veranderen. Zo ook deze managementstijl. Er tegen strijden heeft geen zin, dat mag duidelijk zijn.
Persoonlijk vecht ik liever voor het goede. Zo heb ik een visie, missie en kernwaarden. Kort gezegd is mijn visie de wereld iets beter achter te laten dan toen ik kwam. De missie is dat te doen via o.a. mijn privé leven en werk als trainer, coach en auteur. Mijn kernwaarden zijn: liefde, evenwicht, verantwoordelijkheid, eerlijkheid, neutraliteit en dankbaarheid.
Dat ook jij mag vechten voor een gelukkig en succesvol leven en werk en daarmee vele anderen tot rolmodel en inspiratie mag zijn!
Arjan Koopmans
